Jak powstawała Izba Regionalna w Zębowicach

Ekspozycja mieści się w budynku Gminnego Ośrodka Informacji, Kultury i Czytelnictwa w przestronnym, jasnym pomieszczeniu, zimą stale (choć oszczędnie) ogrzewanym. Sąsiednia podobnej wielkości sala służy do organizacji wystaw czasowych oraz udostępniania części zbiorów, które nie mieszczą się w izbie głównej.

Na ekspozycję składają się wszelkie przedmioty kojarzone z regionem – monety, wydawnictwa, meble, ubrania, przedmioty codziennego użytku itd., etc.

Jest dostępna dwa razy w tygodniu w wyznaczonych godzinach oraz w innych terminach po telefonicznym uzgodnieniu z opiekunem.

Podstawowe informacje kontaktowe znajdują się na stronie internetowej GOIKiC.

Opiekunem Izby jest pan Gerard Wons - emerytowany nauczyciel języka niemieckiego, przewodniczący Koła Mniejszości Niemieckiej w Zębowicach, pasjonat lokalnej historii i regionalizmu.

Dokumentacja, opisy księgowanie, ta część eksponatów, które nie są na bieżąco udostępniane np. z tego powodu, że nie ma dla nich miejsca pan Wons przechowuje we własnym domu. Tam też prowadzi konserwację. 

Zwiedzanie izby jest nieodpłatne.

Pieniądze na działalność Izby (licznie odwiedzanej przez mieszkańców i turystów) pochodzą częściowo z dotacji Koła Mniejszości Niemieckiej, która jest obecnie opiekunem izby czy z dotacji celowych gminy.  Dobrze również układa się współpraca opiekuna z Lokalną Grupą Działania Kraina Dinozaurów. Izba znalazła się m.in. w projekcie współpracy „Morawsko-polskie ścieżki tradycji i poznania”. W ramach tego projektu m.in. jest przygotowywana gra planszowa.

Izba w Zębowicach powstała w wyniku projektu szkolnego z programu Szkoła z klasą, który trwał prawie przez dwa lata (2005/2006) i był prowadzony przez zespół nauczycieli, uczniów i rodziców gimnazjum w Zębowicach pod kierunkiem pana Gerarda Wonsa.  

Na ten projekt szkoła otrzymała dotację w wysokości 147 tys. złotych.

Projekt szkolny prowadzony był w kilku etapach: najpierw zwiedzanie - uczenie się, potem zbieranie, konserwowanie, opisywanie. Po tym etapie etap kolejny, już poza projektem szkolnym to etap rozwoju – organizacja wystaw, wydanie pocztówek z eksponatami promujących Izbę, zbieranie i konserwacja oraz opracowywanie kolejnych przedmiotów.

W ramach projektu szkolnego odbyły się wyjazdy do innych izb regionalnych i muzeów, w których uczestnicy mogli oglądać eksponaty związane z historią tego regionu i poznawać dokładnie historię regionu. Uczestnicy zwiedzali m.in. muzeum pszczelarstwa w Kluczborku, Praszkę, Radzionków, Bytom, Kamień Śląski, izbę regionalną w Dańcu, wycieczki obejmowały także m.in. Wrocław, Książ, Pszczynę.

Na miejscu uczestnicy pracowali w kilku grupach tematycznych – sekcjach, które miały swoje zadania:

- sekcja informatyczna – dokumentowanie, digitalizowanie (fotografowanie, prowadzenie strony internetowej)

- sekcja literacko-gwarowa – opracowała słowniczek gwary, przepisy lokalne, opowieści w gwarze (uczniowie gimnazjum pod opieką pani Doroty Wons – polonistki od 2000 roku biorą udział w konkursie „Ze Śląskiem na ty” organizowanym w Łubianach. W ten sposób również powstawały teksty regionalne w kilku kategoriach - kategorie potrawy regionalne, wydarzenia, miejsca, ludzie).

- sekcja zbieraczy – ich zadaniem było zbieranie i konserwowanie eksponatów.

Efektem wspólnego wysiłku wielu osób jest zbiór (jak podają oficjalne źródła) liczący 280 eksponatów. Wydaje mi się, że obecnie jest ich wiele, wiele więcej – sama skrzynia z tradycyjnymi tkaninami to kilkadziesiąt obrusów, makatek i innych przedmiotów.

Zapytany o następcę pan Wons wyraził ten sam niepokój, który dwa dni później potwierdzili muzealnicy na konferencji, ale jednocześnie stwierdził optymistycznie,  że jeden z uczniów, którzy pracowali przy projekcie ma zadatki na dobrego i godnego kontynuatora tego dzieła i prawdopodobnie on kiedyś  przejmie opiekę nad tym skarbcem.  

Od pana Wonsa dowiedziałam się również szczegółów spotkania regionalistów – opiekunów izb regionalnych, które odbyło się 22.11.12 w opolskim skansenie.

Pan Wons podzielił się materiałami, które otrzymali regionaliści na tym spotkaniu, oraz informacjami o wartych obejrzenia ekspozycjach w okolicy. Linki do wymienionych izb umieściłam po prawej stronie bloga.

konferencja Pogranicza Muzealnictwa

POGRANICZA MUZEALNICTWA. ZBIORY I KOLEKCJE W NOWEJ RZECZYWISTOŚCI

Czas: 14 grudnia 2012, godz. 10.30-17.30.

Miejsce: Warsztat Warszawski, Plac Konstytucji 4, Warszawa

Konferencja była podsumowaniem projektów, które w 2012 r. realizowały trzy ngo-sy (zajmujące się m.in. kulturą tradycją i muzealnictwem w różnych jego przejawach), tj. krakowskie Stowarzyszenie Antropologiczne Archipelagi Kultury , bydgoska Fundacja AriAri  oraz warszawskie Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna im. Witolda Dynowskiego (polecam projekty poszczególnych organizacji - warto poznać i się inspirować).

 

Spotkanie otworzył panel prowadzony przez  Stowarzyszenie Antropologiczne Archipelagi Kultury.

Zbiory dziedzictwa w społecznościach lokalnych. Stan obecny, geneza i przyszłość

Przedstawimy wyniki badań, które prowadziliśmy w całej Polsce wśród kolekcjonerów lokalnego dziedzictwa. Ich „muzea” nie mają statusu instytucji kultury, to często podmioty nieprofesjonalne i niesformalizowane. Mieszczą się w szkołach, domach prywatnych, gospodarstwach i budynkach leśnictwa czy OSP.

Uważamy, że kolekcje te mają w sobie potencjał rozwojowy. Dlatego opowiemy o powstawaniu takich zbiorów i ich roli w lokalnych społecznościach oraz będziemy wspólnie zastanawiać się, jaka jest przyszłość takich miejsc i jak można je wspierać.

Stowarzyszenie otrzymało dofinansowanie od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na projekt Nieprofesjonalne kolekcje jako nośniki tożsamości lokalnej obejmujący badania nad nieprofesjonalnymi kolekcjonerami i ich zbiorami z całej Polski. Przez rok spotykali się ze zbieraczami różności w całym kraju i dokumentowali ich kolekcje, po czym udostępnili galerie zdjęć i filmów oraz informacje na stronie internetowej Pozbierane.pl - baza małych muzeów i kolekcji lokalnych

Realizatorki przedstawiły dane z raportu, który jest do pobrania.
Na stronie projektu obejrzeć można filmy o 7 wybranych kolekcjach oraz umieszczać można również wizytówki kolekcji, na zasadach tutaj opisanych
 
Gospodarzem kolejnego panelu była Fundacja Ari Ari

Jak funkcjonują kolekcje. Statusy prawne, formy finansowania i organizowania zbiorów

Czy status prawny i formy finansowania kolekcji to tylko zapisy prawne i ciągi cyfr, wpływające jedynie na administrowanie muzeum prywatnym? Czy zagadnienia te mogą mieć także wpływ na np. odbiór miejsca w społeczności lokalnej czy wybraną formę ekspozycji? Wychodząc od tych pytań, będziemy chcieli zastanowić się, jakie możliwości prawne i finansowe mają w Polsce muzea prywatne i co z tego wynika zarówno dla poszczególnych muzeów i kolekcji, instytucji publicznych i osób zainteresowanych oraz samego zjawiska kolekcjonowania.

Badacze zaprezentowali wyniki badań zrealizowanych podczas projektu "Muzea prywatne, kolekcje lokalne. Badania nowej przestrzeni kulturowej". Cały projekt został opisany na blogu. Wyniki badań opublikowane są w osobnym raporcie i również zamieszczone na stronie (blogu) projektu.   

Opracowanie ankiety badawczej można znaleźć pod tym linkiem

Trzeci panel prowadziło Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna im. Witolda Dynowskiego

Wyzwania muzeów

W ciągu ostatnich kilku lat muzea skansenowskie i etnograficzne przeszły różnorodne zmiany. Specyficzne warunki ekonomiczno-polityczno-społeczno-organizacyjne, w jakich instytucje te działają, zderzają się z realiami „nowej” rzeczywistości. Generuje to rozmaite wyzwania, z którymi muzea muszą się zmierzyć. Właśnie o tych zmianach i wyzwaniach, a także sposobach radzenia sobie z nimi, pragniemy porozmawiać podczas tego panelu.

17.00-17.30 PODSUMOWANIE
prof. Wojciech Burszta
Dyskusja nad wnioskami z konferencji.

W seminarium wzięli również udział zaproszeni goście, którzy dzielili się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami w zakresie prowadzenia muzeów i muzeów prywatnych – pracownicy placówek muzealnych oraz właściciele prywatnych kolekcji.

Niesłychanie barwna postacią jest pan Marian Pozorek, warszawski piekarz, który z żona Grażyną tworzy Muzeum Chleba. W sposób charakterystyczny dla żarliwych kolekcjonerów opowiadał o swojej działalności i problemach jakie napotyka.

Pan Dariusz Subocz (Muzeum Papiernictwa i Drukarstwa w Grębocinie) m.in. otwarcie przyznał, że pomimo bogatej oferty i stosunkowo przystępnych cen obiekt, placówka utrzymuje się tylko dzięki podstawowej pracy właścicieli – konserwacji zabytków.

Pan Paweł Zaniewski właściciel Muzeum Oręża i Techniki Użytkowej w Kobyłce przedstawił prawne uwarunkowania funkcjonowania kolekcji prywatnych w Polsce. Państwo Zaniewscy pomagają pasjonatom przebrnąć przez zawiłości prawne, w ten sposób wsparli już powstanie 15 muzeów w Polsce.

Autorki badań ze stowarzyszenia Archipelagi Kultury powołały się na inspirację spotkaniem z Paulą dos Santos Po co muzeum… Warto również się zapoznać.

zaproszenie

relacja

 

wprowadzenie

Blog powstaje w ramach projektu wolontariatu długoterminowego "Wolontariat rozwija wieś" realizowanego przez Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Łagiewniki Wielkie i wolontariuszkę Katarzynę Mańko z Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. 

Jednym z zadań w ramach tego projektu jest utworzenie Izby Pamięci i Tradycji. Blog będzie dokumentował etapy i efekty pracy.

Będzie także wirtualną izbą pamięci zawierającą m.in. opisy eksponatów, historie zebrane, zdjęcia, opracowania, które powstaną w ramach projektu, linki do innych materiałów.

Wszyscy, którzy chcą się przyłączyć do tego działania mogą się kontaktować z wolontariuszką (tel. 506 919 865), sołtysem Krzysztofem Kleta (tel. 605 099 952 ) lub opiekunem wolontariusza panią Krystyną Klimza (tel. 603 130 093)

Kontakt mailowy z wolontariuszką: lagiewniki.wielkie@gmail.com