Łagiewniki Wielkie w "Katalogu zabytków..."

Informacja o łagiewnickim "starym" kościółku z Katalogu zabytków sztuki w Polsce. województwo katowickie. powiat lubliniecki tom VI, zeszyt 8 (wyd. 1960r.)

ŁAGIEWNIKI WIELKIE

KOŚCIÓŁ FIL. p. w. św. Jana Chrzciciela (fig. 5).

Pierwotny z w. XVI (?), wzmiankowany 1679. Obecny kościół zbudowany 1691 przez Jana Mikolajczyka lub też gruntownie odnowiony. Odnowiony 1957 (usunięcie zadaszenia przy pd. ścianie kościoła, oszalowanie i częściowe wycięcie węgarów portali). Położony na cmentarzu otoczonym ogrodzeniem z desek. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, na podmurowaniu z kamienia i cegły. Krótkie prezbiterium zamknięte ścianą prostą, przy nim od pn. niewielka, prostokątna zakrystia. Nawa na planie zbliżonym do kwadratu, podzielona czterema bogato profilowanymi słupami podtrzymującymi zaskrzynienia. Od zach. kwadratowa wieża, od pd. niewielka, czworoboczna kruchta.
Nawa i prezbiterium przykryte pozornym sklepieniem kolebkowym. Tęcza o łuku spłaszczonym, w niej profilowana belka na której krucyfiks ludowy, barokowa (?) rzeźbiona głowa św. Jana oraz data 1691 i napis Joannes Nikolaides. Narożne belki w zaskrzynieniach oraz podciąg wzdłużny na sklepieniu nawy profilowane. Chór muzyczny z parapetem falisto wygiętym, wsparty na sześciu słupach o urozmaiconym, bogatym oprofilowaniu, przerobiony 1957.
Cztery portale: 1. do zakrystii, zamknięty łukiem segmentowym, profilowany; 2. Od zach., o analogicznym wykroju i profilowanym nadprożu, z wyciętymi przy ostatnim odnowieniu węgarami; 3. od pd., zamknięty łukiem spłaszczonym, o profilowanym nadprożu, flankowany dwiema rzeźbionymi w belkach ościeży postaciami: śś. Jana Chrzciciela (fig. 62) i Jana Ewangelisty (fig. 60), o tradycjach gotyckich, w. XVII(?); ponad  głowami postaci prymitywne muszle; 4. w wejściu do wieży, fazowany, z nadprożem zamkniętym dwułuczem z dwoma wałkami pośrodku, dekorowany trzema rozetkami; drzwi z ozdobnymi okuciami o tradycjach gotyckich.

Okna w urozmaiconych obramieniach: w prezbiterium od wsch. i pd. po jednym oknie w kształcie czterolistnej rozety przenikającej się z kwadratem, analogiczne okno w lunecie pozornego sklepienia nawy; ponadto w nawie i prezbiterium trzy okna zamknięte łukiem spłaszczonym z parapetami z ozdobnie wyrzynanych desek. W oknach nawy i prezbiterium stare oszklenia z gomółek; w okienku od zakrystii krata z zadziorami. Na zewnątrz kościoła od pn. i wsch., wzdłuż ścian wydatne, nadwieszone zadaszenie, pobite gontem, od wsch. podwójne. Dachy siodłowe, przy prezbiterium przechodzące nad zakrystię, pobite gontem.
Nad nawą wysmukła wieżyczka na sygnaturkę w kształcie iglicy z dwoma otworami, obita gontem. Niska wieża dwukondygnacjowa (fig. 14), w dolnej części szersza, konstrukcji zrębowej, w górnej znacznie węższa, konstrukcji słupowej, o ścianach pionowych szalowanych deskami; konstrukcja słupowa górnej kondygnacji usztywniona do ścian zrębu dolnej kondygnacji dodatkowym mieczowaniem (fig. 17). Dolna kondygnacja wieży osłonięta szeroko występującym, gontami pobitym zadaszeniem o charakterze sobót, obiegającym ją z trzech stron, wspartym na jedenastu fazowanych słupach z mieczowaniami. W górnej części wieży trzy okienka wycięte w kształcie prymitywnych rozet; dach namiotowy, pobity gontem.

Ołtarz główny barokowy ok. pół. w. XVII, z rzeźbami śś. Jana Chrzciciela i Barbary, z dekoracją snycerską o motywach chrząstkowych; w górnej kondygnacji figury aniołów oraz płaskorzeźbiona głowa św. Jana Chrzciciela. W ołtarzu obrazy barokowe: Chrzest w Jordanie w. XVII oraz w zwieńczeniu Bóg Ojciec.

Dwa ołtarze boczne barokowe 2. pół. w. XVII, z posążkami św. Barbary w zwieńczeniu; w lewym obraz ludowy św. Antoniego oraz barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena, w prawym tabernakulum pochodzące z ołtarza głównego, barokowe l. pół. w. XVIII, z rzeźbami śś. Jana Chrzciciela i Barbary na ścianach bocznych i dekoracją snycerską o motywach bujnego akantu.
Ambona barokowa 2. pół. w. XVII, o cechach ludowych, z obrazem św. Michała Archanioła.
Szafa zakrystyjna barokowa w. XVII.
Obrazy:
1. Ścięcie św. Jana, barokowy w. XVIII, uszkodzony;
2. Św. Anna Samotrzecia, barokowy;
3. Matka Boska Częstochowska ze śś. Barbarą i Józefem, barokowy.
Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego późnogotycka 1. pół. w. XVI.
Trzy krucyfiksy ludowe, w tym dwa procesyjne.
Monstrancja gotycka, cylindryczna, w. XV (fig. 65). 

 

Kielich barokowy 2. pół. w. XVII, z trybowanymi symbolami Męki Pańskiej na stopie.
Ornaty: 1. biały z bokami w. XVIII; 2. zielony z kolumną w. XVIII.
Kociołek na wodę święconą z blachy miedzianej, w. XVIII/XIX.
Dwa mszały: 1. wydany w Wenecji 1647; 2. wydany we Wrocławiu 1738.