Jak powstawała Izba Regionalna w Zębowicach

Ekspozycja mieści się w budynku Gminnego Ośrodka Informacji, Kultury i Czytelnictwa w przestronnym, jasnym pomieszczeniu, zimą stale (choć oszczędnie) ogrzewanym. Sąsiednia podobnej wielkości sala służy do organizacji wystaw czasowych oraz udostępniania części zbiorów, które nie mieszczą się w izbie głównej.

Na ekspozycję składają się wszelkie przedmioty kojarzone z regionem – monety, wydawnictwa, meble, ubrania, przedmioty codziennego użytku itd., etc.

Jest dostępna dwa razy w tygodniu w wyznaczonych godzinach oraz w innych terminach po telefonicznym uzgodnieniu z opiekunem.

Podstawowe informacje kontaktowe znajdują się na stronie internetowej GOIKiC.

Opiekunem Izby jest pan Gerard Wons - emerytowany nauczyciel języka niemieckiego, przewodniczący Koła Mniejszości Niemieckiej w Zębowicach, pasjonat lokalnej historii i regionalizmu.

Dokumentacja, opisy księgowanie, ta część eksponatów, które nie są na bieżąco udostępniane np. z tego powodu, że nie ma dla nich miejsca pan Wons przechowuje we własnym domu. Tam też prowadzi konserwację. 

Zwiedzanie izby jest nieodpłatne.

Pieniądze na działalność Izby (licznie odwiedzanej przez mieszkańców i turystów) pochodzą częściowo z dotacji Koła Mniejszości Niemieckiej, która jest obecnie opiekunem izby czy z dotacji celowych gminy.  Dobrze również układa się współpraca opiekuna z Lokalną Grupą Działania Kraina Dinozaurów. Izba znalazła się m.in. w projekcie współpracy „Morawsko-polskie ścieżki tradycji i poznania”. W ramach tego projektu m.in. jest przygotowywana gra planszowa.

Izba w Zębowicach powstała w wyniku projektu szkolnego z programu Szkoła z klasą, który trwał prawie przez dwa lata (2005/2006) i był prowadzony przez zespół nauczycieli, uczniów i rodziców gimnazjum w Zębowicach pod kierunkiem pana Gerarda Wonsa.  

Na ten projekt szkoła otrzymała dotację w wysokości 147 tys. złotych.

Projekt szkolny prowadzony był w kilku etapach: najpierw zwiedzanie - uczenie się, potem zbieranie, konserwowanie, opisywanie. Po tym etapie etap kolejny, już poza projektem szkolnym to etap rozwoju – organizacja wystaw, wydanie pocztówek z eksponatami promujących Izbę, zbieranie i konserwacja oraz opracowywanie kolejnych przedmiotów.

W ramach projektu szkolnego odbyły się wyjazdy do innych izb regionalnych i muzeów, w których uczestnicy mogli oglądać eksponaty związane z historią tego regionu i poznawać dokładnie historię regionu. Uczestnicy zwiedzali m.in. muzeum pszczelarstwa w Kluczborku, Praszkę, Radzionków, Bytom, Kamień Śląski, izbę regionalną w Dańcu, wycieczki obejmowały także m.in. Wrocław, Książ, Pszczynę.

Na miejscu uczestnicy pracowali w kilku grupach tematycznych – sekcjach, które miały swoje zadania:

- sekcja informatyczna – dokumentowanie, digitalizowanie (fotografowanie, prowadzenie strony internetowej)

- sekcja literacko-gwarowa – opracowała słowniczek gwary, przepisy lokalne, opowieści w gwarze (uczniowie gimnazjum pod opieką pani Doroty Wons – polonistki od 2000 roku biorą udział w konkursie „Ze Śląskiem na ty” organizowanym w Łubianach. W ten sposób również powstawały teksty regionalne w kilku kategoriach - kategorie potrawy regionalne, wydarzenia, miejsca, ludzie).

- sekcja zbieraczy – ich zadaniem było zbieranie i konserwowanie eksponatów.

Efektem wspólnego wysiłku wielu osób jest zbiór (jak podają oficjalne źródła) liczący 280 eksponatów. Wydaje mi się, że obecnie jest ich wiele, wiele więcej – sama skrzynia z tradycyjnymi tkaninami to kilkadziesiąt obrusów, makatek i innych przedmiotów.

Zapytany o następcę pan Wons wyraził ten sam niepokój, który dwa dni później potwierdzili muzealnicy na konferencji, ale jednocześnie stwierdził optymistycznie,  że jeden z uczniów, którzy pracowali przy projekcie ma zadatki na dobrego i godnego kontynuatora tego dzieła i prawdopodobnie on kiedyś  przejmie opiekę nad tym skarbcem.  

Od pana Wonsa dowiedziałam się również szczegółów spotkania regionalistów – opiekunów izb regionalnych, które odbyło się 22.11.12 w opolskim skansenie.

Pan Wons podzielił się materiałami, które otrzymali regionaliści na tym spotkaniu, oraz informacjami o wartych obejrzenia ekspozycjach w okolicy. Linki do wymienionych izb umieściłam po prawej stronie bloga.