piątek, 30 sierpnia 2013

I.Czasy pierwotne, nazwa miejscowości, zarys dziejów



I.             Czasy pierwotne, nazwa miejscowości, zarys dziejów
Łagiewniki Wielkie - to obecnie jedna z wiosek należących do Gminy Pawonków w Powiecie lublinieckim.
Nazwa "ŁAGIEWNIKI WIELKIE" prawdopodobnie pochodzi stąd, że w pierwotnych czasach ludzie tej okolicy, tej miejscowości zajmowali się wyrabianiem tzw. łagwi, łagiewek czyli naczyń z drewna, ze skóry lub z gliny; służyły one do przechowywania lub przenoszenia napoi. W łagwiach wyrabiano także  sU-a i piwo, dlatego też "łagiewnik" - to rzemieślnik, często piwowar, który w łagwiach wyrabiał piwo.
Trzeba nam pamiętać, że były to czasy,  kiedy używanie szkła nie było jeszcze rozpowszechnione, dlatego używano "łagwi" - naczyń drewnianych, skórzanych bądź glinianych.
Pierwsza wzmianka o Łagiewnikach Wielkich pojawia się w KSIĘDZE UPOSAŻEŃ BISKUPSTWA WROCŁAWSKIEGO 2 XIV wieku w roku 1305. Przypuszcza się, że miejscowość Łagiewniki Wielkie istniała już przed 1305 rokiem, ale na kartach pergaminowych zostały zapisane dopiero w 1305 roku. W roku 1311 Łagiewniki Wielkie wzmiankowane są pod nazwą Lagewnig. Niektóre źródła podają też nazwę Lagefnik.

Niewiele można powiedzieć o życiu ówczesnych mieszkańców Łagiewnik Wielkich, oprócz wyrabiania "łagwi", ludność tych terenów zajmowała się rolnictwem, leśnictwem, bartnictwem. Uprawiano głównie owies i żyto, ze względu na kiepską jakość gruntu. Z rolnictwem w ścisłym związku powstała też hodowla bydła.
W okresie średniowiecznym główny trzon ludności stanowili kmiecie, tzn. pełnorolni gospodarze, obowiązani jednakże, z racji feudalnej zależności, do określonych świadczeń na rzecz pana (właściciela).

W 1327 roku zdecydowana większość książąt śląskich, pod naciskiem króla czeskiego Jana Luksemburczyka uznała się lennikami Korony Czeskiej. Stąd też wpływy czeskie na Śląsku lublinieckim i nazwa odnotowana księgach ślubnych z 1600 roku w Pawonkowie - Łagiewniki Dupne - (z j. czeskiego "dupne" - znaczy - wielkie.)
W roku 1396 ziemia lubliniecka przypada królowi Władysławowi Jagielle i należy do Polski. Jednak po śmierci Ludwika Jagiellończyka w 1526 roku w bitwie z Turkami, cały Śląsk przeszedł w  ręce Habsburgów austriackich na 200 lat.
Protokół wizytacyjny Biskupów Wrocławskich z dnia 17 września 1679 roku wspomina o Kościele filialnym w Łagiewnikach Wielkich nazywając je Lagewnik.
W 1741 rok j król pruski Fryderyk II zajął cały Śląsk. W tymże roku odnotowano w Księgach Ślubnych w Pawonkowie nazwę Gross Lagewnik.
W Polsce, powstałej w 1922 roku przetłurnaczono nazwę Gross Łagiewnik na Łagiewniki Wielkie, i tak jest do dziś.

Łagiewniki Wielkie składają się dziś z następujących dzielnic:
·         Pietruchowe (prawdopodobnie w tej części Łagiewnik była kiedyś owczarnia należąca dc rodzin Pietruchów i Kulików. Z tych nazwisk bierze początek nazwa tej części Ł.W.)
·         Wieski-Debina   (płynie   tu   rzeka   Posart.   Nazwa pochodzi stąd, że ta część została "przywieszona" do Łagiewnik Wielkich)
·         Nowe   (tam  powstały  nowe dobra majątkowe, w odróżnieniu od już istniejących w centrum wsi)
·         Grabina (nazwa pochodzi prawdopodobnie od grabów - były to drzewa, z których robiono łagwie, łagiewki).                           
    Kolonia (nazwa pojawia się w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego z roku 1884 jako Kolonia Jasiek, prawdopodobnie od imienia)
·         Ameryka (trudno jednoznacznie określić skąd ta nazwa)
·         Wieś –c centrum
Warunki życia i rozwoju wsi pogarszały się w wiekach XV-XVIII, kiedy to ziemia lubliniecka ucierpiała od działań wojennych. Przetoczyły się przez nią fale wojny trzydziestoletniej. Największą klęskę stanowiły w tym czasie rabunki, rekwizycje i kontrybucje na rzecz wojska. Potężna fala wojen przeszła w 1741 roku, kiedy to w wyniku trzech wojen śląskich, toczonych między Austrią a Prusami, cały niemalże Śląsk znalazł się pod panowaniem Hohenzollernów. Zwrot ku gospodarce folwarcznej, pańszczyźnianej i wydarzenia wojenne spowodowały pogorszenie położenia ludności. Chłop coraz bardziej stawał się "żywym inwentarzem" gospodarstwa domowego. Powszechną formę walki chłopskiej wobec przemocy pana, stawało się zbiegostwo. Mamy dane o chłopie Adamie Kabza z Łagiewniki (Wielkich Lub Małych), który w 1650 roku zbiegł swemu panu Andrzejowi Celariemu.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz